Friday, January 27, 2012

Συνέντευξη με τον Cas Mudde, συγγραφέα του βιβλίου "Λαϊκιστικά Ριζοσπαστικά Δεξιά Κόμματα στην Ευρώπη", Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2011, 519 σελ. [The Books' Journal, τχ.16]


Ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός, όπως και πολλά συγγενή κόμματα στην Ευρώπη,  δεν κινείται εκτός του συνταγματικού τόξου, ισχυρίζεται ο καθηγητής Κας Μούντε, ο οποίος μελετά επί δεκαετίες το φαινόμενο του ευρωπαϊκού ακροδεξιού χώρου. Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε, με αφορμή την έκδοση στα ελληνικά του θεμελιώδους βιβλίου του για τα Λαϊκιστικά Ριζοσπαστικά Δεξιά Κόμματα στην Ευρώπη, εξηγεί τις κοινές αφετηρίες και τις διαφορές των κομμάτων αυτής της οικογένειας και αναφέρεται στα λαϊκιστικά χαρακτηριστικά τους, στην ξενοφοβία που υποθάλπουν, στα ισχυρά χαρτιά της πολιτικής απήχησής τους και στις αδυναμίες τους… Πώς αντιμετωπίζονται αυτού του τύπου τα κόμματα σε μια δημοκρατία; Με περισσότερη δημοκρατία.

Thursday, January 19, 2012

Το success story ενός καιροσκόπου-Δημήτρης Ψαρράς, Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη. Η τηλεοπτική αναγέννηση της ελληνικής ακροδεξιάς, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2010, 294 σελ. [The Books' Journal, τχ.15]


Το ότι ο Γιώργος Καρατζαφέρης με τον κόμμα του, τον Λαικό Ορθόδοξο Συναγερμό  (ΛΑΟΣ) κινείται στο χώρο της Ακροδεξιάς, δεν θέλει πολλή φιλοσοφία να το διαπιστώσει κανείς. Το παράξενο είναι, ωστόσο, ότι με την κίνησή του να συμμετάσχει με τέσσερα στελέχη του στην κυβέρνηση Παπαδήμου, ο αρχηγός του κόμματος διεκδίκησε θεσμικό ρόλο – τον οποίον, για καιρό, απεμπολούσε ο υποτιθέμενος θεσμικός Αντώνης Σαμαράς. Η Αριστερά επέκρινε και συνεχίζει να επικρίνει το κυβερνητικό βήμα του κόμματος, θεωρεί ότι έτσι το πολιτικό σύστημα νομιμοποιεί τον φασισμό. Υπ’αυτή την έννοια, έχει ενδιαφέρον να διαβάσει κανείς ένα βιβλίο που γράφτηκε πριν την υπουργοποίηση του Μάκη Βορίδη και του Άδωνι Γεωργιάδη – το οποίο τροφοδοτεί την Αριστερά με ορισμένα επιχειρήματα τα οποία χρησιμοποιούνται σήμερα.

Monday, January 2, 2012

Το μεγάλο δελτίο των οκτώ [The Books' Journal, τχ.13]


Εδώ και δυο χρόνια βλέπω τηλεόραση χωρίς τηλεκοντρόλ. Στις 8, την ώρα των ειδήσεων βάζω Μέγκα και παρακολουθώ ολόκληρο το δελτίο χωρίς ζάπινγκ. Νομίζω ότι το κάνω περισσότερο από συνήθεια και λιγότερο για ενημέρωση. Σε καμία περίπτωση δεν περιμένω το δελτίο για να ενημερωθώ, ούτε αισθάνομαι παρακολουθώντας το ότι «μπαίνω στην ουσία των γεγονότων» όπως με καλεί να κάνω το διαφημιστικό κείμενο του δελτίου. Αν μπαίνω κάπου είναι στα ντεσού των γεγονότων: ποιος υπουργός βρίσκεται σε κόντρα με ποιον, τι κρύβεται πίσω από την αναβολή του ταξιδιού του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, θα παραιτηθεί ο Ρομπόπουλος, θα ψηφίσει η Βάσω Παπανδρέου το νομοσχέδιο, γιατί ο Ροντούλης είπε «γομάρια» τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και πάει λέγοντας. Το κουτσομπολιό της πολιτικής στο προσκήνιο και ο ουσιαστικός και νηφάλιος διάλογος στο περιθώριο.

Surreal Democracy [The Books' Journal, τχ.10]


Τα συνθήματα της πλατείας έχουν απ' όλα: άμεση δημοκρατία, χούντα, την αστυνομία, τον Πάγκαλο, την καμαριέρα του Στρος-Καν κ.ά. Ανάμεσα σε αυτά, και πολλά συνθήματα με νεοχίπικη διάθεση – όπως «Κάτω τα κόμματα πάνω τα χρώματα», «Έχουμε την ομορφιά μαζί μας, απέναντι στον μοχθηρό τραπεζίτη και τον κακό πολιτικό», «Κάτω οι πάνω, πάνω κανείς». Χρησιμοποιούνται και κάποια που αποτελούν μάλλον μείγμα αγανάκτησης και συντεχνιακής λογικής, όπως το «Όχι άλλοι ανειδίκευτοι πάνω στα ασθενοφόρα», σύνθημα που αναγράφεται στο πανό του συλλόγου ΑΔΠΑ (Αδιόριστοι Διασώστες - Πλήρωμα Ασθενοφόρου).

Συνέντευξη με τον Maurice Obstfeld: Η Ελλάδα δεν είναι ο ασθενής σε μια υγιή ΟΝΕ. [The Books' Journal, τχ.9]

Ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας και συνεργάτης του Π. Κρούγκμαν στη συγγραφή της Διεθνούς Οικονομικής, ίσως του εγκυρότερου πανεπιστημιακού συγγράμματος για τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις και το διεθνές εμπόριο, στην αποκλειστική συνέντευξη που μας παραχώρησε, αναφέρεται διεξοδικά στην ελληνική κρίση. «Αν διακοπεί η χρηματοδότηση της Ελλάδας, ξεκινάει μια περιπέτεια για την ευρωζώνη με άγνωστη κατάληξη», σημειώνει προσπαθώντας να εξηγήσει γιατί η Ευρώπη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δύσκολα θα αφήσουν την Ελλάδα χωρίς την αναγκαία ρευστότητα. Είναι προτιμότερη αυτής της μορφής η χρηματοδότηση, εξηγεί, διότι «το κόστος συμμετοχής σε ένα πακέτο στήριξης της Ελλάδας είναι μικρότερο από τη διάσωση των τραπεζών σε περίπτωση χρεοκοπίας». Το πρόβλημα ωστόσο, προσθέτει, δεν είναι μόνο οικονομικό, αλλά και πολιτικό. Και εκεί, στο πεδίο της πολιτικής, δεν κυριαρχεί πάντα ο ορθολογισμός.

Ανασυγκρότηση μέσα από τα ερείπια. Nicholas Shrady, Ο μεγάλος σεισμός. Καταστροφή, δέος και ορθολογισμός στη Λισαβόνα το 1755, μετάφραση Ξενοφών Γιαταγάνας, Κριτική, Αθήνα 2010, 320 σελ. [The Books' Journal, τχ.5]


Πόσο επίκαιρο μπορεί να είναι για την Ευρώπη της κρίσης και την Ελλάδα της ύφεσης ένα βιβλίο για τη Λισαβόνα και τον μεγάλο σεισμό του 1755; Tο βιβλίο του δημοσιογράφου και συγγραφέα Νίκολας Σρέιντι μας αφορά γιατί αναδεικνύει δύο καίρια ζητήματα για τη σύγχρονη Ευρώπη:
α) Το στοιχείο της κρίσης ως μοχλό πίεσης και αφορμή προοδευτικών αλλαγών
β) Τη σημασία της αποτελεσματικής ηγεσίας σε περίοδο κρίσης.
Ο Σρέιντι θεωρεί τον σεισμό της Λισαβόνας εμβληματικό γεγονός, επειδή πρωτίστως πυροδοτεί μια σειρά επιστημονικών και φιλοσοφικών συζητήσεων που θέτουν υπό αμφισβήτηση τις κρατούσες θεωρίες εκείνης της εποχής για τον άνθρωπο, τον θεό και τη φύση. Η αμφισβήτηση εκείνη συνέβαλε στη διάδοση των ιδεών του Διαφωτισμού στην Ευρώπη. Στα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου, ο συγγραφέας περιγράφει το «χρονικό της προαναγγελθείσας παρακμιακής πορείας» της Πορτογαλίας όπως αυτό διαμορφώνεται μέσα από την ιστορική αναδρομή και το κοινωνικό πορτρέτο μιας χώρας που έχει επαναπαυθεί στον πλούτο των αποικιακών της κτήσεων. Για τον Σρέιντι, η άλλη όψη της ευημερίας που προσέφερε στη χώρα το εμπόριο, η μονοπώληση του θαλάσσιου δρόμου προς την Ασία τον 16ο αιώνα όσο και η μετέπειτα αποκλειστική εκμετάλλευση των κοιτασμάτων χρυσού της Βραζιλίας, ήταν η «χαμένη ευκαιρία» των Πορτογάλων να καλλιεργήσουν αστικό ήθος και να αξιοποιήσουν την ευρωστία τους αναθεωρώντας την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων τους, ώστε να ωφεληθούν μακροπρόθεσμα.